چکیده
پدیده «خودکشی» از دیدگاه علوم مختلف چون روان شناسی، جامعه شناسی، پزشکی، جرم شناسی و حقوق کیفری قابل تحلیل و بررسی است. از لحاظ حقوق کیفری، بحث راجع به خودکشی، در حاشیه بررسی‌های قتل‌ها به میان می‌آید. از‌این حیث، خودکشی یا انتحار، قتلی است که مرتکب جرم(قاتل) مفعول جرم(مقتول) نیز می‌باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی‌علیه یا بزه دیده قتل، خود قاتل باشد، خودکشی تحقق می‌یابد.آمارهای انتشار یافته در مورد خودکشی، کامل و قابل اعتماد نیست؛ زیرا بیمارستان‌ها، بسیاری از خودکشی‌ها را تحت عناوین دیگری اعلام می‌کنند و به همین دلیل، بسیاری از انتحارها در آمارهای رسمی‌منعکس نمی‌شوند. مقامات ذی صلاح معتقدند که بعد از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی، خودکشی دومین عامل مرگ و میر جوانان است. خودکشی از دیدگاه شرع اسلام قوانین کیفری دارای احکام خاصی بوده و حرام می باشد.‌این نوشتار به بررسی فقهی خودکشی از منظر کتاب، سنت و اجماع می‌پردازد و ضمانت اجرای ممنوعیت‌این عمل را در نظام حقوقی‌ایران و اسلام و نیز حقوق تطبیقی به بحث می‌گذارد.

مقدمه :

خودکشی یکی از غم انگیزترین پدیده های روانی- اجتماعی جوامع بشری به شمار می رود. اگر چه عواملی مختلفی در اقدام به خودکشی دخیل هستند، ولی واقعیت این است که خودکشی در اغلب موارد قابل پیشگیری است. آشنا کردن کارکنان مدارس و خانواده ها با عوامل خودکشی ،تصورات نادرست ،واقعیت ها درباره خودکشی و چگونگی کمک به افرادی که اقدام کرده اند در پیشگیری از خودکشی موثر است. خودکشی عمل آگاهانه ی نابود سازی خویشتن است. اینکه چرا انسان بویژه افرادی که تصمیم می گیرد خودش را بکشد چه عواملی او را به این نتیجه رسانده است و چگونه می توان از خودکشی جلوگیری کرد نیاز بررسی همه جانبه و دقیق است. پژوهشگران بین خودکشی  موفق ( خوکشی منجر به مرگ ) و خودکشی که به مرگ منجر نمی شود تفکیک قائل می شوند، افرادیکه بطور موفقیت آمیز خود می کشند، بنظر می رسد جریان کار را به دقت طرح ریزی می کنند. آنها کار را طوری ترتیب می دهند که مانعی پیش نیاید و از وسایل موثر استفاده می کنند از طرف دیگر اقدام کنندگان به خودکشی ممکن است به طور تکانشی عمل کنند زمینه را به گونه ای فراهم آورند که نجات پیدا کنند و شیوه های بی اثر یا کاملاً بی خطر بکار ببرند.

الف ) بیان مساله

از لحاظ حقوق کیفری، بحث راجع به خودکشی در حاشیه بررسی‌ها قتل‌ها به میان می‌آید. از این حیث خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز می‌باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی علیه (بزه دیده) قتل، خودش قاتل باشد عمل خودکشی تحقق می‌یابد. در واقع خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. براین اساس باید گفت خودکشی و به تبع آن <خودزنی>، از جمله بارزترین مواردی هستند که در آنها بزهکار و بزه دیده یک فرد واحد می‌باشد. بنابراین خودکشی مهمترین نوع خشونت تغییر شکل داده شده است. در این نوع خشونت، فرد مرتکب به جای اینکه دیگران را مورد حمله و تعرض قرار دهد، به زندگی و حیات خود حمله کرده و به آن خاتمه می‌دهد. وقتی در مقابل علت مرگ مشاهیری همانند ارنست همینگوی ، ونسان ونگوک ، ویرجینیا ولف ، مرلین مونرو ، آدولف هیتلر ، کلئوپاترا و … با کلمه ی خود کشی رو به رو می شویم ، وقتی هر روز در اخبار روزنامه ها واژه ی خودکشی را می خوانیم ، و گه گاه از این سو و آن سو با آمار رو به گسترش آن در جهان رو به رو می شویم خواه ، نا خواه ماهیت پیچیده ی این پدیده ذهن مان را درگیر خود می سازد . پدیده ای که پیچیدگی اش منحصر به علل متعدد آن نبوده و حتی نحوه ی برخورد با اقدام کنندگان ناموفق و یاری دهندگان آنان را در بر می گیرد. پدیده ای که گاهی که با قتل هایی حرفه ای اشتباه گرفته می شود ، پدیده ای که عموماً خانواده  قربانیان از فاش شدنش می هراسند و آن را خللی بر آبروی متوفی و نزدیکان وی می شناسند… در کشور ما خودکشی با نام صادق هدایت عجین شده است. و چنان جا افتاده که در کنار هر خودکشی به دنبال کتابی یا نوشته ای از او می گردند… بسیاری از پدر و مادر ها نگران خوانده شدن کتب این نویسنده توسط فرزندان جوا نشان هستند … نویسنده ای که در نوزدهم فروردین ماه سال هزار و سیصد و سی در پاریس به وسیله گاز به زندگی خود پایان داد و به سمبلی برای خودکشی بدل شد. اینکه علت خودکشی او چه بوده است و میزان تاثیر افکار و نوشته هایش به چه میزان بوده و اینکه آیا در مورد  نقش او در خودکشی ها اغراق شده است یا خیر از این بحث خارج است ولی می شود به این جمله ی مشهور روانشناسان اکتفا کرد که: (( برای خود کشی هیچ گاه یک عامل تمام عیار وجود ندارد)) به طبع می شود پذیرفت که هر نوشته ی ناامیدا نه ای برای افراد مستعد خودکشی به منزله ی مشوق است اما این را نیزباید پذیرفت که خودکشی یک بیماری جهانی است .

فهرست مطا لب
عنوان    صفحه
چکیده……………………………………………………………………………………………………………………    ۱
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….    ۲
الف)بیان مسا له …………………………………………………………………………………………………………    ۳
ب ) سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………    ۴
ج) فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………    ۴
د) پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………    ۴
هـ) اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………    ۷
و) روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………    ۷
ز) ساماندهی تحقیق……………………………………………………………………………………………………    ۷
فصل اول :کلیات
۱-۱ تعریف خودکشی  و انواع آن ………………………………………………………………………………..    ۱۰
۱-۱-۱   تعریف…………………………………………………………………………………………………………    ۱۰
۱-۱-۲  انواع خودکشی………………………………………………………………………………………………    ۱۳
۱-۱-۲-۱ از جهت موفقیت در عمل:……………………………………………………………………………..    ۱۳
۱-۱-۲-۲ از جهت وسیله و ابزار خودکشی……………………………………………………………………..    ۱۳
۱-۱-۲-۳ از جهت هدف و انگیزه……………………………………………………………………………….    ۱۴
۱-۱-۳ تقسیم بندی خودکشی از  دیدگاه نظریه پردازان…………………………………………………..    ۱۴
۱-۱-۳-۱  انواع  اجتماعی خودکشی (طبقه بندی دورکیم ) ………………………………………………    ۱۴
۱-۱-۳-۲ خودکشی خودخواهانه……………………………………………………………………………….    ۱۵
۱-۱-۳-۳  خودکشی دگر گرایا نه………………………………………………………………………………    ۱۶
۱-۱-۳-۴ خودکشی آنومیک……………………………………………………………………………………                        ۱۷
۱-۱-۳-۵ خودکشی تقدیرگرایا نه……………………………………………………………………………….     ۱۷
۱-۱-۴    انواع روانی خودکشی …………………………………………………………………………………….    ۱۸
۱-۳ شاخص های مهم رفتاری قبل از خودکشی و شیوه های آن………………………………………….    ۱۹
۱-۳-۱ شاخصهای خودکشی……………………………………………………………………………………….    ۱۹
۱-۳-۲ شیوه ها………………………………………………………………………………………………………….    ۲۱
۱-۴  عوامل خودکشی در ایران…………………………………………………………………………………….    ۲۸
۱-۴-۱ مسائل فردی……………………………………………………………………………………………………    ۳۱
۱-۳-۲ مسائل اجتماعی ……………………………………………………………………………………………..    ۴۰
۱-۳-۲-۱  خانوادگی………………………………………………………………………………………………….    ۴۰
۱-۳-۲-۲ فرهنگی……………………………………………………………………………………………………..    ۴۳
۱-۳-۲-۳ مذهبی……………………………………………………………………………………………………….    ۴۴
۱-۳-۲-۳ -۱ ضعف ایمان و اعتقاد دینی……………………………………………………………………….    ۴۵
۱-۳-۲-۳ -۲ ضعف معنویت و اخلاق دینی…………………………………………………………………..    ۴۶
۱-۳-۲-۳ -۳ توجه بیش از حد به خواسته های حیوانی…………………………………………………….    ۴۷
۱-۳-۲-۳ -۴ عوارض طبیعی……………………………………………………………………………………..    ۴۷
۱-۳-۲-۴ اقتصادی…………………………………………………………………………………………………….    ۴۷
۱-۵ تفاوت خودکشی با قتل عمد و آدمکشی…………………………………………………………………    ۴۸
۱-۶جرم انگاری خودکشی، شروع به جرم و معاونت در آن………………………………………………    ۴۹
۱-۷ خودکشی یک بیماری روانی…………………………………………………………………………………    ۵۰
فصل دوم- دیدگاه اسلام  در خصوص خودکشی
۲-۱ جایگاه ممنوعیت خودکشی در منابع معتبر اسلامی……………………………………………………..    ۵۵
۲-۱-۱ خودکشی از دیدگاه قرآن کریم(کتاب)………………………………………………………………    ۵۶
۲-۱-۲ خودکشی از دیدگاه احادیث، اخبار و روایات (سنت)…………………………………………….    ۵۹
۲-۱-۳ خودکشی از دیدگاه فقها (اجماع)………………………………………………………………………    ۶۱
۲-۱-۴  خودکشی از دیدگاه عقل…………………………………………………………………………………    ۶۴
۲-۲ ضمانت اجرای ممنوعیت خودکشی در اسلام‌……………………………………………………………    ۶۸
۲-۲-۱ عقوبت دنیوی…………………………………………………………………………………………………    ۶۸
۲-۲-۲  ضمانت اجرایی اخروی…………………………………………………………………………………..    ۷۰
فصل  سوم- خودکشی از دیدگاه حقوق جزا
۳-۱ خودکشی از دیدگاه حقوق جزای تطبیقی ……………………………………………………………….    ۷۸
۳-۱-۱ خودکشی در حقوق فرانسه ……………………………………………………………………………….    ۷۹
۳-۱-۲خودکشی در حقوق آلمان………………………………………………………………………………….    ۸۵
۳-۱-۳خودکشی در حقوق ایتالیا…………………………………………………………………………………..    ۸۶
۳-۱-۴خودکشی در حقوق امریکا…………………………………………………………………………………    ۸۶
۳-۱-۵ خودکشی در حقوق انگلستان…………………………………………………………………………….    ۸۹
۳-۲  خودکشی از دیدگاه حقوق جزای ایران………………………………………………………………….    ۹۵
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………    ۱۰۱
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………    ۱۰۳
مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………….
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………    ۱۰۴
۱۱۰

دانلود کنید